Ndeni Lisley 
Watu wengi hasa vijana wanaona kipato cha halali hakitoshi kukidhi mahitaji ya kila siku. Juma alifuta jasho la uso wake, jua kali la mchana likiwaka akiwa katika eneo kituo cha ujenzi Ubungo. Alishuhudia gari zuri, nyeupe ya aina ya Toyota RAV4 kama ile anayoiona kwenye video za muziki ikikaribia na kusimama karibu nae.
Kwa mshangao wake, ndugu yake Rajab ndiye aliyeshuka ndani yake, amevaa mavazi nadhifu huku akibonyeza simu janja.
Moyo wa Juma ulidunda, akastaajabu. Rajab, anayemiliki duka dogo huko Manzese, asingeweza kumudu gari kama hiyo.
Juma, fundi uashi aliye na shida, alihisi wivu. Ghafla akawaza njia ya mkato ya kujipatia utajiri wa haraka.ushawishi wa pesa za haraka, ulikuwa wimbo wa wengi jijini Dar es Salaam.
Kwa majuma kadhaa, Juma alishuhudia Maisha ya kifahari anayoishi Rajabu. Rajabu alikuwa akiishi katika nyumba yenye thamani za kisasa na nzuri, alikuwa akichapisha picha mbalimbali akiwa maeneo mashuhuri nay a gharama kama vile migahawa na kumbi za starehe.
Juma alipatwa na msongo wa mawazo akiwaza ni jinsi gani angeweza kuihudumia familia yake aliyoiacha kijijini huku gharama za Maisha zikizidi kuongezeka kila siku.
Alianza kuamini kwamba huenda sheria zilikuwa ni kwa ajili ya wajinga. Akawaza ni kwa nini ateseke juani kwa kazi ngumu, kuchomwa na jua kila siku kwa ajili ya kupata shilingi elfu kumi na tano ili hali kuna njia rahisi na ya mkato inayoweza kumpa utajiri wa haraka!!
Usiku mmoja, Rajab alimfata Juma na kumpa pendekezo. Ni kazi rahisi iliyohitaji tuu mtu mwaminifu. Alichotakiwa kufanya Juma ambae anamiliki pikipiki maarufu bodaboda, ni kutumia bodaboda yake kubebeba mifuko kadhaa iliyofungwa vizuri kutoka pembezoni mwa bandarini hadi kwenye ghala fulani huko Kariakoo.
Bila ya kuuliza maswali. Juma alifahamishwa kuwa malipo yalikuwa shilingi laki mbili, ni zaidi ya fedha ambayo anatengeneza kwa wiki mbili za kazi ngumu na mateso.
Moyo wa Juma ukapiga kwa kasi. Hii ndiyo kazi sasa, hii ni kazi ya njia ya mkato niliyokuwa nikiiota kwa muda mrefu.
Lakini usiku uleule, mkewe Amina anapoomba kwa sauti kubwa kwa Mungu aibariki na kuilinda familia yao, Juma alihisi hofu kubwa.
Alimkumbuka rafiki yake, Daudi. Daudi, afisa wa zamani wa Halmashauri ya Jiji la Dar es Salaam aliyeheshimika, alikuwa anatumikia kifungo cha miaka mitano katika gereza la Ukonga. Anakumbuka kuwa kosa lake ni kupokea rushwa na kuruhusu ukiukwaji wa sheria za ujenzi. Anawaza hizo ni pesa za haraka.
“Pesa za haraka” zilikuwa zimegharimu uhuru wake, sifa yake, na amani ya familia yake. Jamii ambayo zamani ilikuwa ikimheshimu, sasa inalitukana jina lake kwa dharau.
Watoto wa Daudi, ambao walikuwa wakisoma katika shule nzuri za binafsi, sasa wameondolewa katika shule hizo na kukatishwa ndoto zao kutokana na makossa ya baba yao.
Juma alikumbuka maneno ya baba yake mwenyewe, ambae ni mwalimu mstaafu alimwambia “ni heri kuwa na hadhi hata kama ni kulia katika umaskini, kuliko kuwa na hadhi ya kuiba”.
Hekima ya wazi isiyokwisha, ilipita katika vizazi na vizazi. Mali iliyopatikana kinyume na sheria hubeba kivuli ambacho hatimaye hummeza mmiliki. Kama ilivyoripotiwa na Takukuru (PCCB), gharama za kijamii na kiuchumi za ufisadi ni kubwa, zikikandamiza ushindani wa haki na kuwaadhibu raia waaminifu.
Asubuhi iliyofuata, Juma alienda kumwona Rajab cha ajabu, alimkuta ndugu yake huyo akiwa katika hali ya wasiwasi na sio furaha an sherehe kama alivyomzoea. Biashara ile ilikuwa ya magendo wakisafirisha vifaa vya umeme kinyume na taratibu na tayari mamlaka ilikuwa inaifuatilia. Rajabu aliyejawa na wasiwasi alikuwa akijaribu kuuza gari lake kwa hasara ili aweze kumudu gharama za kumlipa mwanasheria aweze kumsaidia katika kesi iliyokuwa ikimkabili.
Uso wake ulikuwa umejawa hofu na majuto. Uso mzuri ulioangaza ulivunjika mara moja, ukithibitisha kuwa mafanikio yasiyo halali mara nyingi huwa ya kudumu kama alama ya mguu mchanga.
Kwa upole, Juma alikataa pendekezo la Rajab una kurejea kwenye kituo chake cha kazi kwa umakini uliozidi.
Aliongea na nyapara wake kuhusu kazi yake ya kuaminika na akauliza kama kulikuwa na fursa za kusimamia miradi midogo.
Nyapara alivutiwa na uaminifu na kujituma kwake na alimpa nafasi hiyo. Ongezeko la malipo lilikuwa dogo, lakini lilikuwa halali.
Akaanzisha biashara ndogo ndogo ambayo alikuwa akiifanya siku za mwisho wa wiki (weekend). Akitumia ujuzi wake wa uashi kutengeneza vitalu vya udongo vilivyopambwa kwa ajili ya bustani. Ilikuwa polepole, ilikuwa ngumu, lakini kila shilingi ilipatikana kwa fahari haki.
Miezi kadhaa baadaye, Juma hakununua gari mpya. Bado aliishi kwenye nyumba yake ya kukodisha. Lakini alilala kwa amani. Mke wake alimtazama kwa fahari, si wasiwasi. Ada za shule za watoto wake zililipwa kwa wakati. Njia ilikuwa nyembamba zaidi, ndefu zaidi, lakini ilikuwa imara aliyoitengeneza mwenyewe ikipelekea kwenye mustakabali uliojengwa kwenye msingi wa uadilifu, sio hofu.
