Ndeni Lisley 
Fedha ya dharura na kwa nini ni muhimu
Ulimwengu wa mama Esther ulikuwa soko lenye ghasia la Mikocheni huko Mwanza. Kwa miaka kumi na tano, aliuza vitumbua asubuhi kwa majirani na watu wanaopita barabarani. Biashara yake ilikuwa nzuri, lakini fedha zake zilikuwa sio za kudumu. hakuwahi kufikiria juu ya fedha ya dharura. Alikuwa akipata faida ya shilingi elfu saba kila siku, fedha ambayo iligawanyika na kuisha kabisa.
Alikuwa akitenga Shilingi elfu tatu kwa unga na sukari ya kesho, elfu mbili kwa mahitaji ya kila siku ya watoto, elfu moja na mia tano kwa mahitaji ya nyumba, na mia tano kwa michango katika kikundi chake cha upatu. Hakukuwa na kilichobaki, fedha yote iliisha. “Mwenyezi Mungu atatupa kesho”, alisema, akiamini kuwa imani na bidii ndiyo salama pekee aliyohitaji.
Kisha, dhoruba ilifika. Sio ya mfano, bali ya kweli, yenye nguvu ya upepo wa Kaskazi uliovuma kutoka Ziwa Victoria, ukivunja paa la kibanda chake alichojitengenezea.
Dhoruba iliharibu jiko lake, ikitawanya vifaa vyake, na kuzoa unga wake uliobaki na mkaa.
Uharibifu ulikuwa kamili, alipata hasara ya zaidi ya shilingi laki nne. Aliposimama kwenye mvua isiyoisha katikati ya magofu ya riziki yake, ukweli ulimgonga kama kipigo cha mwili.
Bila kibanda hakuwa na mapato. Na bila mapato, atalisha vipi familia yake? Atalipa kodi ya nyumba vipi? Imani yake ilikuwa imara, lakini tumbo lake lilikuwa tupu, na hofu ilikuwa jiwe baridi moyoni.
Jirani Shufaa, mwanamke mwenye busara anayefanya kazi kama karani katika kampuni moja, alikuja kuona uharibifu. Hakutikisika kwa huruma, bali kwa azimio la utulivu. Baadaye, alikaa na Mama Esther aliyelegea kwenye sebule yake ndogo. “Dada,” alisema kwa upole, “unahitaji Kibubu”.
Mama Esther alichanganyikiwa. Kibubu? Mama Esther hakuelewa.
Shufaa akafafanua. “Ni jinsi ninavyoiita fedha yangu ya dharura. Fedha ninayoihifadhi wakati dharura inapofika. Gari linapoharibika njiani kwenda kazini, mtoto anapougua usiku na hitaji la kwenda hospitalini, au shida yoyote ya dharura inapojitokeza.
Alifunua kuwa kwa miaka mitatu iliyopita, alikuwa akiweka shilingi elfu tano kila mwezi kwenye kibubu kilichofungwa, na kisha kuihamisha kwenye akaunti ya akiba ya simu ya mkononi au kwenye benki inayodhibitiwa na Benki Kuu ya Tanzania (BOT) ambayo hakuwa akiigusa kwa matumizi ya kila siku. Haikuwa mali kubwa, lakini ilikuwa nanga.
Mwanawe alipougua malaria kali mwaka jana, hakuhitaji kuomba kwa majirani au kukimbilia kwa mkopeshaji wa simu mwenye riba kubwa. Kibubu changu kililipa bili ya hospitali kikamifu bila kuharibu bajeti yake ya mwezi.
“Anza kidogo,” Bi. Shufaa alishauri. “Hata shilingi mia tano au elfu moja kwa siku. Jifichie. Jifanye haipo hadi siku utakayohitaji sana. Sio kwa ajili ya kununua nguo mpya au chakula cha anasa. Ni kwa ajili ya maisha.”
Kwa mkopo mdogo, usio na riba kutoka kwa Bi. Shufaa mkopo uliowezekana kwa sababu yeye alikuwa na mfuko wa dharura, Mama Esther alijenga tena kibanda chake, kikiwa imara kuliko awali. Lakini pia alichukua ushauri.. Akaanza mfuko wake wa kujiwekea fedha kwenye kibubu. Kila siku, kabla hata hajapata unga wa siku, alitumbukiza noti ya shilingi elfu moja kwenye kibubu kilichopambwa.
Ilikuwa ni kujitoa muhanga, lakini ikawa njia ya kujiwezesha kiuchumi na jambo kwa mustakabali wake wa baadae.
Miezi mitatu baadaye, binti yake mdogo alipata homa kali. Ilikuwa usiku wa manane. Badala ya hofu aliyokuwa nayo sokoni, Mama Esther alihisi utulivu ukimjia.
Akafungua kibubu. Kulikuwa na fedha ya kutosha kuchukua pikipiki maarufu boda boda kwenda hospitalini, ada ya dharura ya kukaguliwa, na dawa kwa ajili ya mwanae.
Hakukuwa na haja ya kuomba omba, kupata aibu, au kukesha usiku pasipo kulala usingizi akiwaza jinsi ya kurejesha deni ambalo angekopa kwa ajili ya kumuuguza mwanae.
Alikabiliana na dharura hiyo kupitia fedha yake ya dharura aliyoitunza katika kibubu kufuatia ushauri wa jirani yake Shufaa. Mama Esther alisimama imara akilinda afya ya familia yake na heshima yake mwenyewe.
